[ Imprimer cet article ] [ Envoyer cet article ] [ Nous ecrire ]




El Vikipedio, la libera enciklopedio

lundo 7a aprilo 2003

Anarkiismo

Anarkiismo aŭ anarĥiismo estas la ideo kiu volas ke ĉiuj estu respondeculo. La vorto devenas de la helena por "sen-estro" : an- (sen) + arki (nobla - estra). Ĝi estas ankaŭ la ideo dirante ke la socio devas rifuzi la estrojn.

Pierre-Joseph PROUDHON

Proudhon (1809-1865)

Li naskiĝis je povra katolika familio.

En 1840 : Li iĝis tuj fama pro sia libro "Qu’est-ce que la propriété ?"/"kio estas proprieto ?" Li respondas tiu demando per "proprieto estas ŝtelo !". Tiu frazo estas ege fama.

Li estas ankaŭ konata por ke li estas preskaŭ la unua por sin nomi "anarkisto". "Jes ja mi estas anarkisto, eĉ se mi multe zorgas kaj ŝatas ordon".

Proudhon poste priskribas laboristajn kaj federalajn tezojn ( "la Philosophie de la misère"/ "La filozofio el la mizero", 1846) kaj tiel malaperigis estimon ke Marx havis por li. Marx eĉ skribis "La mizero el la filozofio" kontraŭ Proudhon.

Ĵournalisto (le Peuple/ La popolo, la Voix du peuple/ la popola voĉo).

Miĥail BAKUNIN

M. BakuninMiĥail’ Aleksāndroviĉ BAKUNIN (1814-1876), rusa revoluciemulo kaj anarkiisto, naskiĝis en Priamujino ene de aristokrata familio. Li studis en la milita akademio de Peterburgo. Estis oficialo de la imperia gvardio, sed renunciis al tiu laboro kaj dediĉiĝis vojaĝi tra Eŭropo dum kelkaj jaroj, antaŭ partopreni en la revolucioj de 1848 kaj 1849, malligitaj en Parizo kaj Germanio. Estis arestita en Aŭstrio kaj kondamnita je morto, sed la puno ne plenumiĝis sed estis sendita al Rusion, kie estis malliberejita dum kelkaj jaroj. Estis sendita al Siberio en 1855, de kie foriris ene de usona ŝipo kun destino al Japî, kaj atingis Anglio en 1861. Ekde tiu ĉi dato ĝis lia morto, Bakunin dediĉiĝis disvastigi la anarkista penso tra tuta Eŭropo.

La jaron 1869 fondis la mezleĝan organizacion « Alianco Demokratia kaj Socia » kaj, kiel grup-direktanto, opoziciĝis al Karl Marx en la 1a Internacia ; ĉi kontraŭo finiĝis per la forpelo de Bakunin la jaron 1872. Restigis liajn lastajn jarojn en Svislando, vivante mizere, pripensante konspiroj kiuj neniam realiĝis kaj sin teniĝante korespondado kun malgrandaj anarkistaj asocioj.

CNT-AIT


  Contacter des militants anarcho-syndicalistes
  http://cnt-ait.info est le site d’actualité de l’Anarcho-syndicalisme.
  La reproduction et la diffusion de l’Actualité de l’Anarcho-syndicalisme sont encouragées